AMETHYST – LIDER REGIONU
Centrum Radioterapii Amethyst w Krakowie jest wiodącym w regionie ośrodkiem medycznym, który od kilkunastu lat specjalizuje się w leczeniu pacjentów onkologicznych. Terapie odbywają się przy zastosowaniu szerokiego spektrum zabiegów wykorzystujących promieniowanie jonizujące. O dominującej roli ośrodka świadczą statystyki wykonanych zabiegów oraz ilość pacjentów obsługiwanych w placówce.
W ciągu 18 miesięcy, od stycznia 2021 r. do czerwca 2022 r. w Centrum Radioterapii Amethyst wykonano 5111 terapii, a napromienianiu radioterapeutycznemu poddanych zostało w tym czasie prawie 4 tysiące (3997) chorych. W samym 2021 roku w Centrum udzielonych zostało 10437 konsultacji radioterapeutycznych, kilkaset porad z zakresu psychologii onkologicznej, czy spotkań dotyczących właściwego odżywiania w trakcie leczenia choroby nowotworowej.
Liczby te w kontekście dwóch innych krakowskich ośrodków, wykonujących podobne zabiegi, stawiają Centrum Radioterapii Amethyst na pierwszym miejscu jeśli chodzi o ilość wykonywanych procedur medycznych i okołomedycznych w całym regionie.
– Statystyki nie kłamią. Amethyst jako zgrany, doświadczony, oddany w całości swoim obowiązkom zespół, wykonuje codziennie olbrzymią i bardzo ciężką pracę. Naszym priorytetem jest stałe utrzymywanie wysokich standardów leczenia onkologicznego. Centrum Radioterapii Amethyst od samego początku swojej działalności w Polsce realizuje koncepcję, która zakłada harmonijne połączenie kompetencji lekarzy, fizyków medycznych i techników elektroradiologii z możliwościami jakie daje współpraca z innymi operatorami medycznymi w regionie, w tym z największym partnerem – Szpitalem im. Rydygiera w Krakowie – mówi Przemysław Zachwieja, Prezes Centrum Radioterapii Amethyst w Krakowie.
Do najczęściej wykonywanych technik radioterapeutycznych w ośrodku Amethyst należą:
1) VMAT – (Volumetric Modulated Arc Therapy) czyli wielołukowa dynamiczna technika radioterapii. Realizowana jest poprzez określony obrót głowicy akceleratora z jednoczesną modulacją intensywności wiązki w trakcie obrotu. Pozwala przede wszystkim na skrócenie czasu trwania napromieniania w stosunku do innych dostępnych metod. W sumie (wraz z frakcjami VMAT H&N* i VMAT znacznik**) w 2021 roku wykonano ponad 1250 terapii. Oznacza to, że aż 37 proc. spośród wszystkich realizowanych w Centrum Radioterapii Amethyst zabiegów to leczenie z wykorzystaniem właśnie tej metody.
2) IMRT – (Intensity Modulated Radiation Therapy) czyli radioterapia konformalna z modulacją intensywności wiązki. Stosowana jest zwłaszcza w leczeniu guzów nowotworowych, które zlokalizowane są w bliskim sąsiedztwie narządów krytycznych (z ograniczoną tolerancją na napromienianie). W zeszłym roku wykonano 255 zabiegów (w tym 4 IMRT H&N).
3) Brachyterapia – (BTH) to metoda radioterapii wykorzystująca źródła promieniowania umieszczane bezpośrednio w guzie lub w najbliższym jego sąsiedztwie. Wykorzystuje się do tego specjalne aplikatory, umieszczane w naturalnych jamach ciała (pochwa, oskrzele, przełyk) lub bezpośrednio w tkankach pacjenta (pierś, gruczoł krokowy). Brachyterapia, jako samodzielna metoda lub skojarzona z teleradioterapią, znajduje zastosowanie w takich nowotworach jak raki: skóry, prostaty, piersi, narządu rodnego u kobiet, płuca, przełyku, regionu głowy i szyi. W sumie w 2021 roku w Centrum Amethyst wykonano 434 brachyterapie z czego najwięcej dotyczyło raka prostaty (ponad 100) oraz narządów rodnych u kobiet (ponad 200).
4) Stereotaksja – to forma radioterapii konformalnej stosowanej w leczeniu niewielkich guzów, których z powodu lokalizacji nie można usunąć operacyjnie. Dzięki tej technice możliwe jest podanie, z chirurgiczną precyzją i skutecznością, wysokiej dawki promieniowania w jednej (radiochirurgia) lub kilku frakcjach przy jednoczesnej maksymalnej ochronie tkanek zdrowych. W sumie w 2021 roku w Centrum Amethyst wykonano 93 tego typu zabiegi, a w pierwszym półroczu 2022 było ich 25.
Istotnym elementem różnicującym metodykę leczenia radioterapeutycznego jest podział na dwie podstawowe grupy. Pierwsza to radioterapia radykalna, stosowana z intencją wyleczenia, która zwykle prowadzona jest przez 4 do 7 tygodni. Druga to radioterapia objawowa (nazywana też paliatywną, mająca na celu spowolnienie przebiegu choroby i/lub złagodzenie jej objawów) realizowana jest w bardziej zintensyfikowany sposób w ciągu od jednego do kilkunastu dni.
We wspominanym już okresie 18 miesięcy (styczeń 2021 r. – czerwiec 2022 r.) w Centrum Radioterapii Amethyst wykonano: 581 zabiegów paliacji 1-frakcyjnej oraz 628 paliacji wielofrakcyjnej.
Warto podkreślić, że w Centrum Radioterapii Amethyst w Krakowie pracuje około 100 osób. To zespół wysoko wykwalifikowanych specjalistów, którzy przeszli cykl specjalistycznych szkoleń w kraju i zagranicą. Krakowska placówka jest w tej chwili jedynym niepublicznym ośrodkiem z możliwością kształcenia podyplomowego lekarzy. W 2021 r. w Centrum specjalizację wykonywało 5 lekarzy oraz 1 fizyk medyczny.
– Zważywszy, że nasz zespół od wielu lat pracuje w bardzo podobnym, jeśli chodzi o ilość zatrudnionych osób składzie, a mówimy tu o lekarzach (13 osób), fizykach medycznych (10 osób), technikach radioterapii (19 osób) wyniki ilości przeprowadzonych zabiegów w 2021 r. należy uważać za co najmniej bardzo dobre. Również pierwsze półrocze 2022 roku wskazuje na utrzymanie wysokiej pozycji jeżeli chodzi o ilość wykonywanych zabiegów i przeprowadzanych konsultacji medycznych. – mówi Sylwia Kmak, szef działu HR i Pełnomocnik ds. Pacjenta w Centrum Radioterapii Amethyst w Krakowie.
Dla zobrazowania skali funkcjonowania Centrum Radioterapii Amethyst w kontekście ogólnopolskim warto przypomnieć, że ; „W 2021 roku leczono promieniami w Polsce 92.507 pacjentów – w tym 80.550 z użyciem teleterapii (86%) i 11.957 brachyterapii (14%). (…) Ogólnie w 2021 roku w ośrodkach radioterapii całego kraju zanotowano o 1.223 więcej (1%) pacjentów niż w roku 2020 i wzrost ten dotyczył tylko pacjentów poddanych teleterapii – 1.696 (2%), natomiast w brachyterapii odnotowano spadek liczby pacjentów o 473 (-4%). Dane te odzwierciedlają niewątpliwy wpływ epidemii Covid-19, która jeszcze przez pierwsze półrocze 2021 istotnie ograniczała w naszym kraju działania służby zdrowia w zakresie rozpoznawania i leczenia chorób nowotworowych.”***
Należy również wskazać, że: „Polska nadal odbiega pod względem wyposażenia w technologie radioterapii i radiochirurgii od wielu krajów europejskich m.in. Francji, Niemiec, Włoch, Belgii, Wielkiej Brytanii czy Holandii i Szwecji. Wskaźnik wykorzystania radioterapii w leczeniu chorób nowotworowych jest niższy o ok. 10% od w/w krajów. Cały czas w kraju występują białe plamy w dostępie do leczenia w ujęciu geograficznym, ilościowym i jakościowym. (…) Większość pełnoprofilowych ośrodków radioterapii pracuje na dwie zmiany, dzięki czemu lepiej wykorzystuje posiadane zasoby niż podobne ośrodki w UE.”****
* VMAT H&N – nowotwory głowy i szyi
** VMAT znacznik** – wszczepianie złotych lub elektromagnetycznych znaczników (rak prostaty)
***„Raport na temat stanu radioterapii w Polsce na dzień 31.12.2021 r.”
****„Radioterapia w Polsce w świetle zmian systemowych – analiza i rekomendacje”